24 елде өкілдігі бар Pressenza халықаралық баспасөз агенттігі Димаш Құдайберген туралы «Әлем – оның киіз үйі: Димаш және поляризацияланған әлемдегі мәдени диалог архитектурасы» атты сараптамалық мақаласын жариялады.

Pressenza – бейбітшілік, зорлық-зомбылыққа қарсы, қарусыздану, адам құқықтары және кемсітушіліктің барлық түрлерімен күреске қатысты жаңа бастамаларды қамтитын басылым. Мында күнделікті жаңалықтар ағылшын, итальян, испан, француз, португал, неміс, грек және каталон тілдерінде жарияланады.

Канаданың Монреаль қаласының авторы Клаудиа Аранда «Әлем – оның киіз үйі: Димаш және поляризацияланған әлемдегі мәдени диалог архитектурасы» атты мақаласында араздасқан елдер арасындағы мәдени көпірлердің қалыптасуына қазақ музыкантының әсерін зерттейді.

Біз өнер фондық шуға айналған дәуірде өмір сүріп жатырмыз. Бір кездері өнердің шыңы болып саналатын музыка индустрия витриналары мен сән әлемі арасында қысылып қалды.

Осы контексте жанрға, тілге, географиялық аймаққа бағынбайтын әртістің пайда болуы тек эстетикалық тұрғыда емес, сондай-ақ, этикалық сынақ болып саналады делінген. Әртіс сахнада жәй ғана өнер көрсетіп қоймай, ешқашан жүзбе-жүз кездеспеген адамдарды бір аудиторияға жинап, ол жерді ортақ алаңға айналдырғанда, концерттен де биік деңгейдің куәсі болдық, – дейді.

Көрермендер барлық континенттерден келетін концерт залында – ежелгі қалалардан бәсекелес мегаполистерге дейін – геосаяси шиеленіс пен мәдени алалаушылықтар ән шырқалу барысында өте орынсыз жағдай туғызады. Оның тілдер мен дәстүрлерге қарай алмасып отыратын үні бейтарап аумаққа, сезім деңгейінде әрекет ететін бейресми дипломатияға айналады.

Көкжиегі шексіз, ежелгі керуендердің жаңғырығы қалып қойған Орта Азияның кең жазығында, жылқыны қолға үйреткен, алма пайда болған жазық далада Димаш Құдайберген дүниеге келді. Оның тегінің қазақ болуы кездейсоқтық емес. Бұл екі ырғақпен тыныс алатын өнердің терең тамыры: мың жылдық дәстүр мен жаһандық заманауилықтың бірлескен тұсы. Ғасырлар бойы ауызша поэзиядан, эпостық жырлардан, көшпелілер әуенінен нәр алған қазақ мәдениеті оның үнінде тірі мұрағат ретінде таңбаланған.

Димаш тек жанрларды өзгертетін орындаушы емес: ол мәдениеттердің тоғысқан нүктесі. Оның шығармашылығы Қазақстанның даласын, тауларын, ормандарын еуропалық опера театрларымен байланыстырады; заманауи гармониялармен дәстүрлі әуендер; эстрадалық музыканың әсемдігі мен камералық ән айтудың жақындығы немесе домбыраның құдіреті. Онда жергілікті және жаһандық әлем бір-біріне қарама-қарсы емес, керісінше олар тоғысып, қиылысу аймағы екенін еске салады. Дәл осы кеңістікте оның дауысы – сөзбе-сөз және символдық тұрғыдан – өзінің ең үлкен күшін табады. Өйткені оның бойында құдіретті күш бар.

Димаш терең, белсенді және саналылықты талап етеді – ол музыкалық үстірттікке бүкіл болмысымен қарсы. Әндерді бір жарым минуттан артық тыңдай алмайтын мына дәуірде оның шығармашылығы тыңдаушыны әрбір ырғақты тереңірек үңілуге шақырады. Оның үлгісі ретінде «Ave Maria» әнін ацтуға болады.

Егер Димаш музыка – қайшылықты дүниелер арасындағы нағыз көпір бола алатындығын дәлелдеді. Ол ілеспе аударманы да, дипломатиялық келісімдерді де қажет етпейді: жақсы интонация, фраза және қажетті сәттегі ым-ишара – адам арасындағы әмбебап тілдер.

__

Мәдени коммуникация тақырыбын бельгиялық VLAN басылымы Димаштың шығармашылығы мен оның фан-клубының қызметіне арналған «Қазақстандық әнші Бельгияда өз жанкүйерлерін жинап жатыр» атты мақаласында да көтерген.

Димаш әлемнің түкпір-түкпірінен өзінің мыңдаған жанкүйерлерінің басын қосып жатыр. Оның әртүрлі елдерде 120-дан астам фан-клубы бар. 2022 жылы ол қақтығыстар, діндер және бейбітшілік тақырыптарын қозғаған 13 минуттық “The Story of One Sky” атты әніне бейнебаян түсірген болатын. Түрлі тілдерге аударылған «Бір аспан астында біз бейбітшілікті таңдаймыз» деген ұран жасалған еді.

Қазақстандық әнші Димаш Құдайбергенге арналған фан-клуб 2021 жылы Бельгияда пайда болды. Содан бері оның мүшелері саяхаттап, әр түрлі іс-шаралар ұйымдастырып, қайырымдылық шараларын да өткізіп келеді.

Клуб мүшелері оның Арменияда, Түркияда, Венгрияда, Қазақстанда, Германияда, Испанияда, Латвияда және т.б. елдерде концерттеріне қатысып, атсалысып келеді.

Жыл сайын әншінің туған күніне орай Брюссель, Левен немесе Антверпенде кездесу өтеді. 2023 жылы Қазақстанның Бельгиядағы және Люксембургтегі Елшісінің жұбайы музыкалық аспаптар мұражайына бару үшін топқа қосылып, содан кейін кешкі ас берген болатын.